Een bedrijf starten om mensen of je omgeving te helpen. In de regio Den Haag zien we steeds meer van deze sociaal ondernemers.
Zoals Brouwerij De Prael en GreenFox Social Return.
‘We kunnen alleen helpen als we winst maken’
Bedrijven met een missie zijn het, Brouwerij De Prael en GreenFox Social Return. En die missie is niet zo veel mogelijk winst maken, maar zo veel mogelijk mensen aan een zinvolle dagbesteding of aan betaald werk helpen. Het van oorsprong Amsterdamse De Prael opende in april de deuren van haar derde vestiging, aan het Esperantoplein in Den Haag. ‘De Prael is een brouwerij met horeca erbij’, vertelt eigenaar Henk Velders. ‘Ons doel is om mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, vaak vanwege psychiatrische problematiek, weer sociaal te activeren. Bij ons doen ze van alles, van groenten snijden tot in de bediening helpen en alles daartussenin. We hebben 47 mensen aan het werk, waarvan 38 uit de doelgroep. Sommigen werken twee keer per week twee uur, anderen maken een werkweek van 36 uur.’ Werken bij De Prael werkt, ziet Henk. ‘Mensen die lang thuis hebben gezeten, zie je hier groeien: “Ik werk bij De Prael.” Ze gaan rechtop lopen, nemen familie en vrienden mee. Ze zijn weer iemand.’
Henk werkte twintig jaar als organisatieadviseur en had een eigen strandtent. Bij toeval werd hij sociaal ondernemer. ‘Ik ben erin gerold via een vriend. Maar ik doe het met veel overtuiging. Heel veel mensen hebben baat bij wat ik doe, dat vind ik een prettig idee.’
Renzo Deurloo startte tien jaar geleden als sociaal ondernemer, met een installatiebedrijf. ‘Op een gegeven moment hadden we een medewerker die sociaal niet heel handig was en door omstandigheden met 10-0 achter stond op de arbeidsmarkt. Die hebben we eerst een workshop laten volgen: hoe maak je een goede eerste indruk. Daarna heeft hij op onze kosten een opleiding gevolgd en werd hij gedetacheerd bij een collega-installateur. Je zag hem opknappen. In een notendop: daarna volgden er meer en nu ben ik eigenaar van GreenFox Social Return, een detacheringsbureau voor mensen met een vóórsprong op de arbeidsmarkt.’ Renzo legt expres de nadruk op het woord voorsprong. ‘Afstand tot de arbeidsmarkt wordt vaak verkeerd uitgelegd. Al na drie maanden werkloosheid val je in die categorie, maar werkgevers denken aan iemand met een ernstige beperking. Terwijl dat maar een heel klein deel van deze mensen is. Wij kijken bij onze opdrachtgevers: wat doen jullie en waar passen onze mensen? Dan zorgen we ervoor dat iemand specialist wordt op dat gebied. Wij betalen de opleiding en begeleiden diegene ook privé als daar uitdagingen liggen. Na een jaar gaan we in gesprek of iemand in vaste dienst kan komen.’
WINST
Een sociale onderneming gaat voor maatschappelijke impact, niet voor winstmaximalisatie. Maar om te kunnen voortbestaan, moet er wel degelijk winst worden gemaakt. ‘Een sociale onderneming heeft alleen bestaansrecht als het product of de dienst winstpotentie heeft’, zegt Henk. ‘Mensen moeten bij De Prael komen omdat het gezellig is, het eten goed en het bier lekker. Als wij daar geen winst mee maken, kunnen wij ook geen mensen helpen.’ Om die reden wringt het ook weleens op de plek waar “sociaal” overgaat in “onderneming”. ‘Bij ons worden veel mensen via tijdelijke regelingen geplaatst’, vertelt Henk. ‘Na een aantal maanden moet je ze óf aannemen óf laten gaan. Bedrijfseconomisch gezien zou je moeten zeggen: aannemen gaat niet. Alleen, we hebben hier een jongen die nu al zes herplaatsingen heeft gehad. Omdat hij potentie heeft, hebben we hem toch een contract aangeboden. Maar dat kun je niet te vaak doen.’ Het is een punt dat Renzo herkent. ‘Wij betalen de opleidingen en begeleiding uit onze marge. Laatst zouden twee medewerkers een opleiding tot hijskraanbegeleider volgen. Kosten: vierduizend euro. Kwamen ze niet opdagen! Gelukkig is dat een uitzondering en volgt het merendeel succesvol een opleiding.’
SOCIAL CLUB
Sociale ondernemingen zoals De Prael en GreenFox Social Return zijn er steeds meer in de Haagse regio, ziet Henk Werlemann, rayondirecteur Den Haag-Scheveningen van Rabobank Regio Den Haag. ‘Een goede ontwikkeling. Als coöperatieve bank willen wij onder andere ongelijkheid in de samenleving helpen tegengaan. We steunen daarom initiatieven die zorgen dat mensen zelfredzaam worden en minder eenzaam zijn. Het hebben van werk helpt enorm om mensen weer bij de maatschap- pij te betrekken. Mede daarom stonden wij in 2014 samen met de gemeente Den Haag aan de wieg van de Social Club Den Haag.’ De Social Club inspireert, verbindt en faciliteert sociaal ondernemers in de regio Den Haag. ‘Het is een community voor zowel ervaren als startende ondernemers. Zo brengen ondernemers als Henk en Renzo – die lid zijn – een berg aan kennis en ervaring mee, waar starters van kunnen leren en geïnspireerd door raken.’
AMBITIE
Ze hoeven dan niet rijk te worden van hun bedrijf, maar Henk en Renzo barste nwel degelijk van de ambitie. Henk: ‘Omdat wij elke gemeente een De Prael gunnen, zijn we bezig om een franchiseformule van het concept te maken. Er zijn al concrete plannen voor Groningen en Utrecht. Het model gaan we hier in De Prael Den Haag ontwikkelen.’
‘Mijn ambitie is zo veel mogelijk mensen een toekomstperspectief geven’, zegt Renzo. ‘We zijn de laatste jaren hard gegroeid, we detacheren jaarlijks zestig tot zeventig mensen die ook weer uitstromen. Ik wil naar de honderd. Om die groei te kunnen bekostigen, zijn we naar de Rabobank gegaan. Die heeft ons niet alleen geholpen met de financiering, maar geeft ook elke medewerker van GreenFox Social Return een financiële vergoeding die hij naar keuze kan invullen ten behoeve van zijn werk. De bank heeft dus gedaan waarvoor wij bij haar aanklopten, maar ook gekeken hoe ze ons verder kan ondersteunen. Dat is nu het effect van sociaal ondernemerschap. Het werkt als een olievlek!’
BRON: RABOBANK
Tekst: Marjon Hoogesteger
Fotografie: Katja Poelwijk